Τι είναι η άτυπη υπερπλασία μαστού;
Η άτυπη υπερπλασία μαστού είναι μία καλοήθης (μη καρκινική) αλλοίωση που χαρακτηρίζεται από αυξημένο αριθμό κυττάρων σε μία περιοχή του μαστού. Ορισμένα από αυτά τα κύτταρα εμφανίζουν άτυπα χαρακτηριστικά, δηλαδή αποκλίνουν από τη φυσιολογική τους μορφολογία.
Ανάλογα με τη θέση της βλάβης, διακρίνεται σε δύο τύπους:
- Άτυπη πορογενής υπερπλασία (Atypical Ductal Hyperplasia - ADH): Εμφανίζεται μέσα στους γαλακτοφόρους πόρους, τους σωληνίσκους που μεταφέρουν το γάλα στη θηλή.
- Άτυπη λοβιακή υπερπλασία (Atypical Lobular Hyperplasia - ALH): Προέρχεται από τα λόβια του μαστού, όπου παράγεται το γάλα.
Στην άτυπη πορογενή υπερπλασία, τα κύτταρα μοιάζουν με εκείνα του καρκινώματος in situ, χωρίς όμως να αποτελούν καρκίνο. Στην άτυπη λοβιακή υπερπλασία, παρατηρείται αντίστοιχα αύξηση άτυπων κυττάρων στα λόβια.
Συνδέεται η άτυπη υπερπλασία με τον καρκίνο του μαστού;
Ναι, η άτυπη υπερπλασία θεωρείται παράγοντας αυξημένου κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού στο μέλλον. Συγκεκριμένα:
- Ο κίνδυνος καρκίνου αυξάνεται κατά περίπου 4 φορές σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν παρουσιάζουν άτυπες αλλοιώσεις.
- Σε διάστημα 30 ετών, ο κίνδυνος εμφάνισης κακοήθειας ανέρχεται περίπου στο 35%.
- Σε γυναίκες με θετικό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού, ο κίνδυνος είναι ακόμη μεγαλύτερος, με ελαφρώς υψηλότερο σχετικό κίνδυνο για τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με ALH.
Πώς γίνεται η διάγνωση της άτυπης υπερπλασίας;
Η άτυπη υπερπλασία συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα και ανιχνεύεται σε προληπτικό έλεγχο μέσω:
- Μαστογραφίας, με τυπικό εύρημα την παρουσία αποτιτανώσεων.
- Βιοψίας με κόπτουσα βελόνα (core biopsy ή στερεοτακτική βιοψία), από την περιοχή των αποτιτανώσεων.
Η ιστολογική ανάλυση του δείγματος επιβεβαιώνει τη διάγνωση.
Πώς αντιμετωπίζεται η άτυπη υπερπλασία μαστού;
Η προσέγγιση διαφέρει ανάλογα με τον τύπο της άτυπης υπερπλασίας:
- Άτυπη πορογενής υπερπλασία (ADH): Συστήνεται χειρουργική βιοψία για πλήρη αφαίρεση και εξέταση μεγαλύτερου τμήματος ιστού, καθώς περίπου στο 20% των περιπτώσεων, η αρχική διάγνωση άτυπης πορογενούς υπερπλασίας (ADH) υποεκτιμά την ύπαρξη ταυτόχρονου καρκινώματος in situ ή διηθητικού καρκίνου, ιδίως όταν η βιοψία έχει γίνει με κόπτουσα βελόνα.
- Άτυπη λοβιακή υπερπλασία (ALH): Όταν δεν συνυπάρχουν άλλες αλλοιώσεις, η πιθανότητα υποεκτίμησης είναι χαμηλή (5%), και μπορεί να προταθεί στενή παρακολούθηση αντί χειρουργικής επέμβασης.
Παρακολούθηση και πρόληψη
Οι γυναίκες με άτυπη υπερπλασία εντάσσονται σε πρόγραμμα στενής παρακολούθησης με τακτικούς απεικονιστικούς ελέγχους. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, μπορεί να προταθεί προφυλακτική ορμονοθεραπεία (όπως ταμοξιφαίνη ή αναστολείς αρωματάσης) για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου. Η απόφαση λαμβάνεται εξατομικευμένα, με βάση το ιστορικό, τον τύπο της βλάβης και την ανοχή στη θεραπεία.
Ενημερωθείτε σωστά στο Breastaware.gr
Στο Breastaware.gr παρέχουμε αξιόπιστη, επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση για κάθε θέμα που αφορά την υγεία του μαστού. Ενημερωθείτε, προλάβετε και προστατέψτε την υγεία σας με σύγχρονη γνώση και υπευθυνότητα!
Βιβλιογραφία
- Ghosh K, Brandt KR, Reynolds C, Scott CG, Radisky DC, Visscher DW, Pankratz VS, Hartmann LC. Subsequent breast cancer risk following diagnosis of atypical ductal hyperplasia on core needle biopsy. JAMA Oncol. 2016 Dec 1;2(12):1450-1455.
- Marshall LM, Hunter DJ, Connolly JL, Schnitt SJ, Byrne C, Colditz GA. Risk of breast cancer associated with atypical hyperplasia of lobular and ductal types. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 1997 May;6(5):297-301.
- Susnik B, Day D, Abeln E, Killelea BK, Horowitz NR. Atypical ductal hyperplasia and lobular neoplasia: management considerations. Arch Pathol Lab Med. 2019 Jan;143(1):78–83.
- Sunde M, Fornvik D, Åhsberg F, Pålsson S, Sartor H. Management and risk of upgrade of atypical ductal hyperplasia in percutaneous breast biopsies. Acta Radiol. 2024 Feb;65(2):165–172.
- Mamtani A, King TA. Atypical hyperplasia of the breast: understanding risk and management options. Cleveland Clinic J Med. 2023;90(6):369–374.