Ψηφιακή Μαστογραφία & Τομοσύνθεση (3D Μαστογραφία)
Η μαστογραφία είναι η βασική προληπτική απεικονιστική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Είναι η μόνη μέθοδος που έχει αποδεδειγμένα συμβάλει στη μείωση της θνησιμότητας από τη νόσο, καθώς μπορεί να ανιχνεύσει κακοήθειες 1-4 χρόνια πριν γίνουν αντιληπτές κλινικά.
Τι είναι η ψηφιακή μαστογραφία;
Η ψηφιακή μαστογραφία χρησιμοποιεί χαμηλής δόσης ακτινοβολία για να δημιουργήσει εικόνες του μαστού με μεγάλη ευκρίνεια. Εξελίξεις από το 1965 μέχρι σήμερα έχουν βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα της εικόνας, μειώνοντας παράλληλα τη δόση ακτινοβολίας. Παραμένει η εξέταση πρώτης γραμμής για τον πληθυσμιακό προληπτικό έλεγχο, αλλά έχει κάποιους περιορισμούς, όπως η μικρή πιθανότητα μη ανίχνευσης κάποιων τύπων καρκίνου (1 στους 5).
Πώς γίνεται η μαστογραφία;
Η διαδικασία είναι απλή και διαρκεί περίπου 20 λεπτά. Κάθε μαστός συμπιέζεται για λίγα δευτερόλεπτα και λαμβάνονται δύο λήψεις (ανφάς και προφίλ). Σε ορισμένες περιπτώσεις, χρειάζονται επιπλέον εικόνες (μεγεθυντικές ή εντοπιστικές), για καλύτερη ανάλυση περιοχών ενδιαφέροντος. Το ακτινολογικό πόρισμα είναι συνήθως διαθέσιμο εντός 7-10 ημερών.
Πόση ακτινοβολία δέχομαι;
Η ακτινοβολία που εκπέμπεται κατά την ψηφιακή μαστογραφία είναι εξαιρετικά χαμηλή και ισοδυναμεί με αυτή που απορροφάται φυσιολογικά σε διάστημα τριών μηνών ή μετά από ένα δίωρο αεροπορικό ταξίδι. Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να συνδέουν τη μαστογραφία με αυξημένο κίνδυνο, ακόμα και όταν γίνεται σε ετήσια βάση από τα 40 έτη και άνω.
Τι να προσέξω πριν την εξέταση;
- Ιδανικό διάστημα: 7η έως 15η ημέρα του κύκλου, για λιγότερη ευαισθησία.
- Μην χρησιμοποιείτε αποσμητικά ή αντιιδρωτικά την ημέρα της εξέτασης.
- Επιλέξτε εξειδικευμένο ακτινολογικό κέντρο με εμπειρία στη μαστογραφία.
- Προσκομίστε πάντα τις προηγούμενες εξετάσεις για σύγκριση.
Ποια είναι τα ύποπτα ευρήματα στη μαστογραφία;
Ο απεικονιστικός έλεγχος του μαστού μπορεί να αποκαλύψει:
- Μάζες
- Μικροαποτιτανώσεις
- Ασυμμετρίες
- Διαταραχές της αρχιτεκτονικής
Τα ευρήματα αυτά ενδέχεται να απαιτούν παρακολούθηση ή συμπληρωματικό έλεγχο.
Τι είναι η Ψηφιακή Τομοσύνθεση (3D Μαστογραφία);
Η τομοσύνθεση μαστού είναι μια προηγμένη μορφή ψηφιακής μαστογραφίας που προσφέρει τρισδιάστατη απεικόνιση του μαστού. Οι ακτίνες Χ κινούνται τοξοειδώς και δημιουργούν πολλαπλές εικόνες, οι οποίες επεξεργάζονται για να δώσουν σαφέστερη και πληρέστερη εικόνα των ιστών.
Σύμφωνα με μεγάλες μελέτες η τομοσύνθεση:
- Αυξάνει την ανίχνευση καρκίνων του μαστού, ιδιαίτερα σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς,
- Μειώνει τα ψευδώς θετικά αποτελέσματα και τον αριθμό των επανεκτιμήσεων,
- Έχει ενταχθεί σε πληθυσμιακά προγράμματα προληπτικού ελέγχου σε πολλές χώρες.
Αν και η δόση ακτινοβολίας είναι ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με την κλασική μαστογραφία, παραμένει εντός ασφαλών ορίων. Η τομοσύνθεση συστήνεται όλο και περισσότερο ως η ιδανική επιλογή για γυναίκες άνω των 40 ετών, με πυκνούς μαστούς ή μέτριο έως αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου.
Τι γίνεται αν είμαι έγκυος;
Εάν υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης, ενημερώστε το ακτινολογικό τμήμα. Αν και η δόση ακτινοβολίας είναι χαμηλή, ο προληπτικός έλεγχος συνήθως αναβάλλεται για γυναίκες χωρίς αυξημένο κίνδυνο.
Τι συμβαίνει σε περιπτώσεις χειρουργικής επέμβασης ή ενθεμάτων;
- Μετά από ογκεκτομή, η μαστογραφία γίνεται 6-12 μήνες μετά την ακτινοθεραπεία.
- Μετά από μαστεκτομή, δεν γίνεται έλεγχος στην πλευρά που έχει αφαιρεθεί ο μαστός.
- Αν υπάρχει πλαστική αποκατάσταση ή ένθεμα σιλικόνης, λαμβάνονται ειδικές λήψεις ώστε να απεικονιστεί καθαρά ο αδένας.
Συμπέρασμα
Η ψηφιακή μαστογραφία και η τομοσύνθεση (3D μαστογραφία) αποτελούν πολύτιμα εργαλεία στον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού. Η επιλογή της κατάλληλης εξέτασης εξαρτάται από την ηλικία, την πυκνότητα του μαστού και το ατομικό ιστορικό κάθε γυναίκας.
Μάθετε περισσότερα στο breastaware.gr
Στο breastaware.gr, βρίσκετε αξιόπιστη, επιστημονικά τεκμηριωμένη και κατανοητή πληροφόρηση για κάθε θέμα που αφορά την υγεία του μαστού – από την πρόληψη έως τη διάγνωση και την παρακολούθηση. Στόχος μας είναι κάθε γυναίκα να μπορεί να φροντίζει τον εαυτό της με γνώση, συνέπεια και αυτοπεποίθηση.
Βιβλιογραφία
- Friedewald SM et al. Breast cancer screening using tomosynthesis in combination with digital mammography, JAMA 2014
- Bernardi D et al. Breast cancer screening with tomosynthesis (3D mammography) with acquired or synthetic 2D mammography compared with 2D mammography alone (STORM-2): a population-based prospective study The Lancet Oncology 2016
- Conant EF et al. Five Consecutive Years of Screening with Digital Breast Tomosynthesis: Outcomes by Screening Year and Round, Radiology 2020
- Gilbert FJ et al. Accuracy of Digital Breast Tomosynthesis for Depicting Breast Cancer Subgroups in a UK Retrospective Reading Study (TOMMY Trial), Radiology 2015
- Philpotts LE et al. Advanced 3D Mammography Detects More Breast Cancers, Fewer False Positives, Radiology 2024