Σταδιοποίηση καρκίνου του μαστού: Πώς καθορίζεται η έκταση και η θεραπεία της νόσου
Η σταδιοποίηση του καρκίνου του μαστού αποτελεί θεμελιώδες βήμα για την κατανόηση της έκτασης της νόσου και τη σωστή επιλογή θεραπείας. Με βάση το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο καρκίνος, καθορίζονται η πρόγνωση, η θεραπευτική στρατηγική και η πιθανότητα ίασης.
Τι είναι το σύστημα TNM;
Η σύγχρονη σταδιοποίηση βασίζεται στο διεθνές σύστημα TNM (Tumor–Node–Metastasis), το οποίο αξιολογεί:
- T (Tumor): το μέγεθος του όγκου και αν είναι διηθητικός ή μη διηθητικός (in situ)
- N (Node): την παρουσία καρκινικών κυττάρων στους μασχαλιαίους λεμφαδένες
- M (Metastasis): την ύπαρξη απομακρυσμένων μεταστάσεων σε άλλα όργανα (π.χ. ήπαρ, οστά, πνεύμονες)
Η σταδιοποίηση γίνεται μετά από χειρουργική αφαίρεση ή βιοψία της κακοήθειας, σε συνδυασμό με απεικονιστικό έλεγχο του υπόλοιπου σώματος (μαστογραφία, υπέρηχος, μαγνητική τομογραφία, τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων - PET).
Τα στάδια του καρκίνου του μαστού
Ο καρκίνος του μαστού κατατάσσεται σε πέντε στάδια (0 έως IV):
Στάδιο 0 (Καρκίνωμα in situ)
Μη διηθητικός καρκίνος, όπως το DCIS (πορογενές καρκίνωμα in situ). Έχει εξαιρετική πρόγνωση, καθώς τα καρκινικά κύτταρα δεν έχουν διηθήσει τον περιβάλλοντα ιστό.
Στάδια Ι και ΙΙ
Πρώιμα στάδια της νόσου. Ο όγκος είναι περιορισμένος στον μαστό ή μπορεί να έχει επεκταθεί σε λίγους λεμφαδένες της μασχάλης. Η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργείο, ακτινοθεραπεία και, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του όγκου, χημειοθεραπεία ή ορμονοθεραπεία.
Στάδιο ΙΙΙ
Τοπικά προχωρημένος καρκίνος χωρίς απομακρυσμένες μεταστάσεις. Συχνά απαιτείται προεγχειρητική (νεοεπικουρική) χημειοθεραπεία για τη μείωση του όγκου πριν από το χειρουργείο.
Στάδιο IV (Μεταστατικός καρκίνος)
Η νόσος έχει εξαπλωθεί σε άλλα σημεία του σώματος. Στόχος της θεραπείας είναι η παράταση της ζωής και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς, με συνδυασμό συστηματικών θεραπειών (χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία, στοχεύουσες θεραπείες).
Βιολογικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τη σταδιοποίηση
Από το 2018, η σταδιοποίηση δεν βασίζεται μόνο στην ανατομική έκταση της νόσου, αλλά και σε βιολογικούς δείκτες, που παρέχουν επιπλέον πληροφορίες για την επιθετικότητα του καρκίνου και την πιθανή ανταπόκριση στη θεραπεία:
- Βαθμός διαφοροποίησης (grade): Πόσο «ανώριμα» φαίνονται τα καρκινικά κύτταρα
- Ορμονικοί υποδοχείς (ER/PR): Υποδοχείς οιστρογόνων και προγεστερόνης
- HER2 θετικότητα: Παρουσία της πρωτεΐνης HER2 που καθορίζει στοχευμένες θεραπείες
- Γονιδιακό προφίλ (π.χ. Oncotype DX): Ειδικές εξετάσεις που προβλέπουν την πιθανότητα υποτροπής και την ανάγκη χημειοθεραπείας
Αυτή η βιολογική σταδιοποίηση επιτρέπει μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση στη θεραπεία, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητά της και αποφεύγοντας περιττές θεραπείες.
Συμπέρασμα
Η σταδιοποίηση του καρκίνου του μαστού είναι το «κλειδί» για τη σωστή θεραπευτική απόφαση. Συνδυάζοντας την ανατομική έκταση της νόσου με τα βιολογικά της χαρακτηριστικά, οι γιατροί μπορούν να διαμορφώσουν εξατομικευμένα πλάνα θεραπείας με τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα.
Μάθετε περισσότερα στο breastaware.gr
Στο www.breastaware.gr θα βρείτε έγκυρες και κατανοητές πληροφορίες για τον καρκίνο του μαστού, τη διάγνωση, τις διαθέσιμες εξετάσεις και τις σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές. Ενημερωθείτε, ενδυναμωθείτε και πάρτε ενεργό ρόλο στην υγεία σας.
Βιβλιογραφικές Πηγές
- American Joint Committee on Cancer (AJCC) Cancer Staging Manual, 8th Edition
- National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Guidelines – Breast Cancer
- American Cancer Society – Breast Cancer Stages
- European Society for Medical Oncology (ESMO) – Clinical Practice Guidelines
- Harbeck N. et al. Breast cancer. Nature Reviews Disease Primers (2019)
- Sparano JA et al. (2018). Adjuvant Chemotherapy Guided by a 21-Gene Expression Assay in Breast Cancer. New England Journal of Medicine.