Ορμονοθεραπεία στον καρκίνο του μαστού
Πώς λειτουργεί, πώς χορηγείται και ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες
Η ορμονοθεραπεία αποτελεί βασική μορφή συστηματικής θεραπείας για γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενο καρκίνο του μαστού, δηλαδή όταν η ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων επηρεάζεται από τις γυναικείες ορμόνες, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη. Περίπου 7 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου μαστού είναι ορμονοευαίσθητες.
Πώς δρα η ορμονοθεραπεία;
Η θεραπεία στοχεύει είτε στην παρεμπόδιση της δράσης των ορμονών στους υποδοχείς των καρκινικών κυττάρων είτε στην αναστολή της παραγωγής αυτών των ορμονών στον οργανισμό. Με τον τρόπο αυτό, επιβραδύνεται ή σταματά η εξέλιξη του όγκου και μειώνεται ο κίνδυνος υποτροπής της νόσου.
Τρόποι χορήγησης
Η ορμονοθεραπεία χορηγείται κυρίως από το στόμα, μετά το χειρουργείο, και έχει διάρκεια 5 έως 10 χρόνια, ανάλογα με το προφίλ κινδύνου κάθε γυναίκας. Οι πιο συχνές φαρμακευτικές επιλογές είναι:
- Ταμοξιφαίνη (Tamoxifen): κατάλληλη για προεμμηνοπαυσιακές και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
- Αναστολείς αρωματάσης (όπως αναστροζόλη, λετροζόλη): ενδείκνυνται κυρίως για μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.
- Συνδυασμός των παραπάνω φαρμάκων σε ορισμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα.
Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, η ορμονοθεραπεία μπορεί να ξεκινήσει προεγχειρητικά, για να μειώσει το μέγεθος του όγκου.
Ωοθηκική καταστολή στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες
Για γυναίκες προεμμηνοπαυσιακής ηλικίας με υψηλό κίνδυνο υποτροπής, μπορεί να χρειαστεί καταστολή της λειτουργίας των ωοθηκών, ώστε να διακοπεί η παραγωγή οιστρογόνων. Αυτό επιτυγχάνεται με:
- Φαρμακευτική καταστολή (π.χ. υποδόρια μηνιαία ένεση γοσερελίνης – Zoladex), η οποία έχει το πλεονέκτημα ότι είναι αναστρέψιμη.
- Χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών, σε επιλεγμένες περιπτώσεις.
Η ωοθηκική καταστολή μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις, νυχτερινούς ιδρώτες, ευερεθιστότητα και κολπική ξηρότητα.
Ποιες είναι οι συχνότερες παρενέργειες;
Ανάλογα με τη φαρμακευτική ουσία και τη διάρκεια της αγωγής, οι πιο συχνές παρενέργειες της ορμονοθεραπείας περιλαμβάνουν:
- Εξάψεις και νυχτερινή εφίδρωση
- Κολπική ξηρότητα και μειωμένη libido
- Αρθραλγίες (πόνοι στις αρθρώσεις)
- Οστεοπόρωση, ιδιαίτερα με τους αναστολείς αρωματάσης
- Αυξημένος κίνδυνος θρόμβωσης ή εγκεφαλικού επεισοδίου, ειδικά με ταμοξιφαίνη
- Καρκίνος ενδομητρίου (σε μακροχρόνια χρήση ταμοξιφαίνης)
Για την πρόληψη της οστικής απώλειας, είναι σημαντικός ο τακτικός ορθοπεδικός και ενδοκρινολογικός έλεγχος, καθώς και η ενίσχυση της διατροφής με ασβέστιο και βιταμίνη D.
Συμπερασματικά
Η ορμονοθεραπεία αποτελεί σημαντικό θεραπευτικό εργαλείο για την πρόληψη της υποτροπής του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με ορμονοεξαρτώμενους όγκους. Η σωστή επιλογή του σχήματος, η καλή ενημέρωση και η παρακολούθηση από την ιατρική ομάδα εξασφαλίζουν ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη θεραπεία.
Μάθετε περισσότερα στο breastaware.gr
Στο breastaware.gr θα βρείτε αξιόπιστη, επιστημονικά τεκμηριωμένη και κατανοητή πληροφόρηση για όλες τις παθήσεις του μαστού, τη διάγνωση, τις θεραπευτικές επιλογές και τη σημασία της πρόληψης. Ενημερωθείτε, ενδυναμωθείτε και φροντίστε την υγεία σας!
Επιστημονικές Πηγές:
- National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Guidelines
- Early Breast Cancer Trialists' Collaborative Group (EBCTCG),
- Burstein HJ et al., Adjuvant Endocrine Therapy for Women With Hormone Receptor–Positive Breast Cancer: ASCO Clinical Practice Guideline Focused Update, Journal of Clinical Oncology, 2019.
- Gnant M. et al., Ovarian Suppression in Premenopausal Breast Cancer: Current Status and Future Perspectives, ESMO Open, 2021.
- American Cancer Society – Hormone Therapy for Breast Cancer