Ακτινοθεραπεία στον καρκίνο του μαστού: Τι πρέπει να γνωρίζετε
Η ακτινοθεραπεία στον καρκίνο του μαστού αποτελεί μια τοπική θεραπευτική προσέγγιση, η οποία χρησιμοποιεί υψηλής ενέργειας ακτινοβολία για να καταστρέψει τυχόν καρκινικά κύτταρα που μπορεί να έχουν απομείνει μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Πότε εφαρμόζεται η ακτινοθεραπεία;
Η ακτινοθεραπεία χορηγείται κυρίως:
- Μετά από ογκεκτομή, για τη μείωση του κινδύνου υποτροπής.
- Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μετά από μαστεκτομή, όταν υπάρχουν υψηλού κινδύνου χαρακτηριστικά (π.χ. μεγάλος όγκος, διηθημένοι λεμφαδένες).
- Σε μεταστατικές περιπτώσεις, για ανακούφιση από συμπτώματα ή επιβράδυνση της νόσου.
Συνήθως ξεκινά περίπου 4-6 εβδομάδες μετά το χειρουργείο ή μετά την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας, εφόσον αυτή προηγηθεί.
Ποιες περιοχές ακτινοβολούνται;
Ανάλογα με την κάθε περίπτωση, η ακτινοβόληση μπορεί να περιλαμβάνει:
- Ολόκληρο τον μαστό ή την περιοχή της μαστεκτομής
- Την περιοχή της ογκεκτομής με επιπλέον ενίσχυση («boost»)
- Τη μασχαλιαία χώρα ή και την υπερκλείδια περιοχή, εάν έχουν εμπλακεί λεμφαδένες
Ποια είναι η διαδικασία;
Η πιο συχνή μορφή είναι η εξωτερική ακτινοθεραπεία, κατά την οποία μια ειδική συσκευή στέλνει την ακτινοβολία με ακρίβεια στην καθορισμένη περιοχή του σώματος. Η ίδια η ακτινοβόληση είναι ανώδυνη και διαρκεί λίγα λεπτά, αλλά η καθημερινή συνεδρία απαιτεί χρόνο για προετοιμασία, στόχευση και έλεγχο.
Η συνολική διάρκεια της ακτινοθεραπείας είναι συνήθως 5 έως 7 εβδομάδες (5 ημέρες την εβδομάδα). Ωστόσο, υπάρχουν και πιο σύντομα σχήματα υποκλασματοποιημένης ακτινοθεραπείας που διαρκούν 3-4 εβδομάδες, με μεγαλύτερες ημερήσιες δόσεις και παρόμοια αποτελεσματικότητα.
Μια εναλλακτική μορφή είναι η βραχυθεραπεία, όπου μικρές ραδιενεργές πηγές τοποθετούνται προσωρινά μέσα στην κοιλότητα της ογκεκτομής. Αυτή εφαρμόζεται κυρίως σε πολύ επιλεγμένες περιπτώσεις πρώιμου καρκίνου.
Ποιες είναι οι παρενέργειες της ακτινοθεραπείας;
Οι παρενέργειες της ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του μαστού είναι κυρίως τοπικές και περιλαμβάνουν:
- Ερυθρότητα, πρήξιμο και αλλαγή του χρώματος του δέρματος στην περιοχή
- Αίσθημα καύσου ή ευαισθησία
- Κούραση (ιδίως προς το τέλος της θεραπείας)
Συνήθως, τα παραπάνω υποχωρούν εντός 6-12 μηνών.
Σε βάθος χρόνου μπορεί να εμφανιστούν:
- Λεμφοίδημα στο χέρι (πρήξιμο λόγω συσσώρευσης λέμφου)
- Σκλήρυνση ιστών, μειωμένη κινητικότητα ή δυσκολία στον θηλασμό
- Πολύ σπάνια, καρδιοπνευμονικές επιπλοκές, όταν ακτινοβολείται ο αριστερός μαστός (με σύγχρονες τεχνικές αυτές οι πιθανότητες έχουν μειωθεί σημαντικά)
Η συχνότητα και η βαρύτητα των παρενεργειών εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες: τον τύπο χειρουργείου, την τεχνική ακτινοθεραπείας, και τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ασθενή.
Συμπερασματικά, η ακτινοθεραπεία αποτελεί κρίσιμο κομμάτι της θεραπείας του καρκίνου του μαστού και συμβάλλει σημαντικά στη μείωση των υποτροπών και τη βελτίωση της επιβίωσης. Η επιλογή του κατάλληλου σχήματος γίνεται πάντα σε συνεργασία με την ογκολογική ομάδα, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου και του οργανισμού σας.
Το breastaware.gr είναι εδώ για να σας παρέχει αξιόπιστη και κατανοητή ενημέρωση γύρω από τον μαστό. Ανακαλύψτε επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες, πρακτικές συμβουλές και νέα δεδομένα για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία των παθήσεων του μαστού.
Πηγές:
- National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Guidelines for Breast Cancer
- European Society for Medical Oncology (ESMO) Clinical Practice Guidelines
- American Cancer Society: Radiation Therapy for Breast Cancer