Πόνος στο Στήθος (Μασταλγία): Πότε Πρέπει να Ανησυχήσω;
Ο πόνος στο στήθος (ή μασταλγία) είναι ένα από τα συχνότερα συμπτώματα που αναφέρουν οι γυναίκες, επηρεάζοντας έως και το 70% σε κάποια φάση της ζωής τους. Αν και συχνά προκαλεί ανησυχία, τις περισσότερες φορές δεν σχετίζεται με καρκίνο του μαστού.
Τι είναι η μασταλγία;
Η μασταλγία (ή μαστοδυνία) αναφέρεται σε κάθε είδους πόνο στους μαστούς. Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, σε όσες έχουν μεγάλο ή πτωτικό στήθος και σε άτομα με καθιστικό τρόπο ζωής. Μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση, τον ύπνο, τη σεξουαλική ζωή και την καθημερινότητα.
Σχετίζεται ο πόνος στο στήθος με τον καρκίνο του μαστού;
Σπάνια. Ο πόνος αποτελεί το μοναδικό σύμπτωμα καρκίνου του μαστού μόνο στο 0,5–3,3% των περιπτώσεων. Εάν η κλινική εξέταση και οι απεικονιστικές εξετάσεις (υπέρηχος, μαστογραφία) είναι φυσιολογικές, τότε ο κίνδυνος κακοήθειας δεν διαφέρει από αυτόν των γυναικών χωρίς πόνο.
Ποια είναι τα αίτια του πόνου στο στήθος;
Ο πόνος στο στήθος ταξινομείται σε τρεις βασικές κατηγορίες:
- Περιοδικός πόνος (κυκλική μασταλγία)
Σχετίζεται με τον εμμηνορρυσιακό κύκλο και αφορά περίπου τα 2/3 των γυναικών με πόνο. Εμφανίζεται λίγες ημέρες πριν την περίοδο, αφορά συνήθως και τους δύο μαστούς και εντοπίζεται κυρίως στο άνω-έξω τεταρτημόριο (κοντά στη μασχάλη).
- Μη περιοδικός πόνος
Δεν σχετίζεται με τον κύκλο και μπορεί να είναι συνεχής ή διαλείπων, μονόπλευρος και να αφορά οποιαδήποτε περιοχή του μαστού. Πιθανά αίτια περιλαμβάνουν:
- Κύστεις του μαστού
- Ινοαδένωμα ή ινοκυστική μαστοπάθεια
- Ογκώδεις μαστοί
- Διατροφή πλούσια σε λιπαρά
- Καφεΐνη ή κάπνισμα
- Ορμονική θεραπεία υποκατάστασης
- Μαστίτιδα ή πορεκτασία
- Φλεγμονώδης καρκίνος του μαστού (σπάνια)
- Εξωμαστικός πόνος
Ο πόνος αυτός δεν προέρχεται από τον μαστό αλλά από γειτονικές περιοχές που νευρώνονται από τα ίδια νεύρα, όπως:
- Θωρακικό τοίχωμα
- Μύες ή πλευρές (π.χ. θλάση)
- Σπονδυλική στήλη
- Αυχενική σπονδύλωση
- Λοιμώξεις του αναπνευστικού
Πότε χρειάζονται εξετάσεις;
Απεικονιστικός έλεγχος ενδείκνυται όταν υπάρχουν:
- Αιματηρή ή διαυγής έκκριση από τη θηλή
- Ψηλαφητή μάζα στον μαστό
- Εισολκή θηλής ή αλλαγές στο δέρμα
- Μονόπλευρος ή επίμονος πόνος χωρίς προφανή αιτία
Σε περιπτώσεις κυκλικού ή αμφοτερόπλευρου πόνου χωρίς άλλα ύποπτα συμπτώματα, συχνά δεν απαιτείται απεικόνιση. Ωστόσο, πολλές γυναίκες νιώθουν ανακούφιση μετά από έναν φυσιολογικό υπέρηχο ή μαστογραφία.
Τι είδους εξέταση χρειάζομαι;
Η επιλογή της απεικόνισης εξαρτάται από την ηλικία:
- <30 ετών: Υπέρηχος μαστών
- 30–39 ετών: Υπέρηχος ± Μαστογραφία ± Μαγνητική Μαστογραφία
- 40+ ετών: Μαστογραφία + Υπέρηχος ± Μαγνητική Μαστογραφία
Ποια είναι η θεραπεία του πόνου στο στήθος;
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απαιτείται χειρουργική παρέμβαση. Η αντιμετώπιση ξεκινά με συντηρητικά μέτρα:
Πρώτης γραμμής
- Κατάλληλος, υποστηρικτικός στηθόδεσμος
- Ζεστές ή κρύες κομπρέσες
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα (π.χ. ιβουπροφαίνη, δικλοφενάκη, ασπιρίνη από στόματος ή ως γέλη)
Εάν ο πόνος επιμένει για >6 μήνες
Μπορεί να εξεταστεί η χορήγηση ορμονικών φαρμάκων, όπως:
- Ταμοξιφαίνη
- Δαναζόλη
Αυτά τα φάρμακα συνταγογραφούνται μόνο από εξειδικευμένο χειρουργό μαστού λόγω πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών (εξάψεις, πόνοι στις αρθρώσεις, μεταβολές στη libido, ξηρότητα κόλπου κ.ά.).
Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις;
Αν και τα επιστημονικά δεδομένα είναι περιορισμένα, φαίνεται ότι ωφελούν:
- Διατροφή χαμηλή σε λιπαρά
- Αποφυγή καφεΐνης
- Συμπληρώματα βιταμίνης Ε
- Λήψη ελαίων πλούσιων σε λινολεϊκό οξύ (π.χ. evening primrose oil)
Για εξωμαστικό πόνο, η αντιμετώπιση εστιάζει στη βασική αιτία (π.χ. μυϊκή θλάση, σπονδυλοαρθρίτιδα).
Συμπέρασμα
Ο πόνος στο στήθος είναι ένα κοινό αλλά τις περισσότερες φορές καλοήθες σύμπτωμα. Σπάνια σχετίζεται με καρκίνο του μαστού, αλλά απαιτεί σωστή αξιολόγηση από εξειδικευμένο ιατρό. Ο κατάλληλος έλεγχος και οι εξατομικευμένες συμβουλές από χειρουργό μαστού μπορούν να προσφέρουν σιγουριά και ανακούφιση.
Στο breastaware.gr
Στο breastaware.gr θα βρείτε αξιόπιστες πληροφορίες για κάθε τι που αφορά την υγεία του μαστού, με σεβασμό στη γυναίκα και στόχο την πρόληψη, την ενημέρωση και την έγκαιρη διάγνωση.
Βιβλιογραφία
- Ader DN, South-Paul J. Breast pain: clinical patterns and etiologic considerations. Obstet Gynecol Clin North Am. 1994;21(3):433–460.
- Kataria K, Dhar A, Kumar S, Goyal A. Aetiology of mastalgia: A systematic review. Int J Surg. 2015;15:106–114.
- National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Breast pain. Clinical Knowledge Summaries. 2023.
- Mansel RE, et al. Mastalgia: management and guidelines. Eur J Surg Oncol. 1994;20(2):112–116.
- Khosravi P, et al. Evening primrose oil for mastalgia: a systematic review. Breast Dis. 2020;39(1):25–32.
- Khan SA, Apkarian AV. Mastalgia and breast pain: a common complaint. Int J Womens Health. 2021;13:447–456.