Παρακέντηση με Λεπτή Βελόνα

Παρακέντηση με Λεπτή Βελόνα (FNA): Μια Απλή και Αξιόπιστη Διαγνωστική Μέθοδος 

Η παρακέντηση με λεπτή βελόνα (Fine Needle Aspiration - FNA) είναι η λιγότερο επεμβατική τεχνική από όλες τις διαθέσιμες διαγνωστικές βιοψίες μαστού. Με τη χρήση μιας πολύ λεπτής βελόνας και αρνητικής πίεσης μέσω σύριγγας, συλλέγεται μικρή ποσότητα κυττάρων από μια ύποπτη αλλοίωση στο μαστό, για να σταλεί στο κυτταρολογικό εργαστήριο προς μικροσκοπική ανάλυση. 

Πώς Γίνεται η Εξέταση; 

Η διαδικασία είναι γρήγορη, απλή και σχεδόν ανώδυνη. Συνήθως πραγματοποιείται σε εξωτερικό ιατρείο και σπάνια απαιτείται τοπική αναισθησία, καθώς η βελόνα είναι τόσο λεπτή που δεν προκαλεί πόνο. Η εξέταση διαρκεί περίπου 20 λεπτά, και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστεί μια μικρή εκχύμωση, η οποία υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες. 

Πότε Ενδείκνυται η FNA; 

Η FNA μαστού εφαρμόζεται όταν υπάρχει ανάγκη για: 

• Εκτίμηση ύποπτων μορφωμάτων στον μαστό 

• Αναρρόφηση περιεχομένου από κύστεις για κυτταρολογική εκτίμηση (ειδικά αν το υγρό είναι αιματηρό ή ύποπτο) 

• Διάγνωση μεταστατικών λεμφαδένων στη μασχάλη, σε περιπτώσεις καρκίνου του μαστού 

Αν το μόρφωμα είναι ψηλαφητό, η παρακέντηση μπορεί να γίνει χωρίς τη βοήθεια υπερήχου. Σε μη ψηλαφητές ή δυσδιάκριτες βλάβες, χρησιμοποιείται υπερηχογραφική καθοδήγηση για μεγαλύτερη ακρίβεια. 

Η FNA αποτελεί πολύτιμο εργαλείο για τη σταδιοποίηση της νόσου, καθώς επιτρέπει την προεγχειρητική εκτίμηση του καρκίνου και τον σχεδιασμό της κατάλληλης θεραπείας (NCCN, 2024). 

Πλεονεκτήματα της FNA 

Η FNA είναι ασφαλής, άμεση και έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αξιόπιστη, με διαγνωστική ακρίβεια που κυμαίνεται από 85% έως και 98% σε επιλεγμένες μελέτες (Silverman et al., 1993; Ciatto et al., 2004). Είναι εξαιρετικά χρήσιμη ως αρχική εξέταση σε ψηλαφητά μορφώματα και βοηθά στη γρήγορη λήψη απόφασης για περαιτέρω διερεύνηση ή θεραπεία. 

Υπάρχουν Περιορισμοί; 

Αν και είναι εξαιρετικά χρήσιμη, η παρακέντηση με λεπτή βελόνα έχει ορισμένους περιορισμούς: 

• Δεν μπορεί να διαχωρίσει με ακρίβεια in situ από διηθητικό καρκίνο, κάτι που παίζει καθοριστικό ρόλο στη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων (π.χ. βιοψία φρουρού λεμφαδένα). 

• Η αξιοπιστία της εξαρτάται από την εμπειρία του κυτταρολόγου, καθώς υπάρχει κίνδυνος μη διαγνωστικών δειγμάτων ή ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων. 

• Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά όταν πρόκειται για μη ψηλαφητές ή σύνθετες αλλοιώσεις, μπορεί να προτιμηθεί η core needle biopsy, η οποία παρέχει περισσότερη ιστολογική πληροφορία (Berner et al., 2003; Yagil et al., 2020). 

Συμπέρασμα 

Η παρακέντηση με λεπτή βελόνα αποτελεί μια απλή, ασφαλή και ελάχιστα επεμβατική μέθοδο που συμβάλλει σημαντικά στη διάγνωση των παθήσεων του μαστού και στον σχεδιασμό της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης. Η επιλογή της πρέπει να γίνεται στο κατάλληλο κλινικό πλαίσιο και πάντα από εξειδικευμένη ομάδα υγείας.  

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε το www.breastaware.gr – τη σύγχρονη ελληνική πλατφόρμα για την υγεία του μαστού.
Breast Aware: γιατί η γνώση είναι δύναμη. 

Βιβλιογραφία  

1. Silverman JF, et al. The triage role of fine needle aspiration biopsy of palpable breast masses: A community hospital experience. Cancer. 1993;71(4):1247–1251. 
2. Hatada T, et al. Diagnostic value of ultrasound-guided fine-needle aspiration biopsy in patients with palpable breast tumors. Breast Cancer. 2000;7(2):131–137. 
3. Yagil Y, et al. The diagnostic value of core needle biopsy and fine needle aspiration in palpable breast lesions: a comparison. Breast J. 2020;26(5):947–951. 
4. Berner A, et al. Fine-needle aspiration cytology vs. core biopsy in the diagnosis of breast lesions. Diagn Cytopathol. 2003;29(6):344–348. 
5. Saleh F, et al. Accuracy of fine needle aspiration cytology (FNAC) in the diagnosis of breast lumps. J Coll Physicians Surg Pak. 2020;30(5):502–505. 
6. Ciatto S, et al. Fine-needle aspiration cytology of breast masses: sensitivity, specificity and diagnostic accuracy. Breast. 2004;13(3):165–171. 
7. Layfield LJ, , et al. Interinstitutional comparison of fine-needle aspiration cytology and histopathology of the breast: a study of 1,678 cases. Acta Cytol. 2014;58(2):155–160. 
8. National Comprehensive Cancer Network (NCCN). Breast Cancer (Version 5.2025)